Skip to content
Home » ग्रह व त्यांचे वैशिष्ट्य – डॉ. ज्योती जोशी

ग्रह व त्यांचे वैशिष्ट्य – डॉ. ज्योती जोशी

  • by

“ग्रह व त्यांचे वैशिष्ट्य”

मागच्या भागात आपण ग्रहांची ओळख करून घेतली. तसेच त्यांचा मनुष्य जीवनावर कसा प्रभाव पडतो याचाही अभ्यास केला. आपण ग्रहांविषयी अधिक सविस्तरपणे जाणून घेणार आहोत. जे मुख्य ग्रह आहेत, त्यांचे विविध प्रकार पडतात. त्याविषयी आपण आताच्या भागात अभ्यास करणार आहोत.
नाण्याला दोन बाजू असतात. तसेच प्रत्येक गोष्टीलाही दोन बाजू असतात. प्रत्येक गोष्टीमधून दोन तर्क निघतात. हे समीकरण मनुष्य जीवनालाही लागू होते. कोणताच मनुष्य कधीच पूर्णपणे वाईट किंवा पूर्णपणे चांगला असू शकत नाही. प्रसंगानुसार, परिस्थितीनुसार, काळ-वेळेनुसार मनुष्याच्या स्वभावातील विविध गुणवैशिष्ट्ये प्रदर्शनास येत असतात. हे सर्व जरी खरं असलं तरी त्याचा एक मूळ स्वभाव मात्र कायम असतो. जो सहसा बदलत नाही. हेच सर्व ग्रहांच्याही बाबतीत असतं. किंबहुना ते आधी ग्रहांमध्ये असतं म्हणूनच त्याचे परिणाम मनुष्य जीवनावर होत असतात.
एखाद्या वेळी एखादा मनुष्य विक्षिप्तपणे वागतो, ज्याची कल्पनाही कोणी केलेली नसते की, हा असाही वागू शकतो. मात्र अनवधानाने का होईना त्याच्याकडून तसं वागलं जाते, ते ग्रहांच्या प्रभावामुळेच. अशा या परिणामकारक ग्रहांचे स्वभावानुसार, कारकत्वानुसार विविध प्रकार पडतात.
• रवी, मंगळ, गुरू, चंद्र या ग्रहांना मित्र ग्रह असे म्हणतात.
• तसेच बुध, शुक्र, शनी, राहू, केतू, हर्षल, नेपच्यून, प्लूटो हे ग्रह आपसात मित्र आहेत.
ग्रहांचे पुरुष ग्रह, स्त्री ग्रह व नपुसंक ग्रह असेही प्रकार पडतात.
पुरुष ग्रह रवी, मंगळ, गुरू, राहू, केतू, हर्षल
स्त्री ग्रह चंद्र, शुक्र, नेपच्यून
नपुंसक ग्रह बुध, शनी, प्लूटो

याशिवाय ग्रहांचे शुभ ग्रह व अशुभ ग्रह असेही प्रकार पडतात.
नैसर्गिक शुभ ग्रह गुरू, शुक्र, बुध,चंद्र
नैसर्गिक अशुभ ग्रह रवी, मंगळ, शनी, राहू, केतू, हर्षल, नेपच्यून व प्लूटो

ग्रहांचे हे प्रकार खूप महत्त्वपूर्ण आहेत. त्यामुळे त्यांचा तुम्ही बारकाईने व लक्षपूर्वक अभ्यास करायला हवा. तरच पुढील बाबी तुमच्या लक्षात येऊ शकतील. फक्त शुभ व अशुभ एवढ्यावरतीच ग्रहांचे गुणधर्म थांबत नाहीत तर यावरून त्यांची अजून वेगळी वर्गवारी केलेली आहे.
बुध हा ग्रह शुभ ग्रहांबरोबर असता शुभ फळे देतो व अशुभ ग्रहांबरोबर अशुभ फळे देत असतो. थोडक्यात बुध या ग्रहाचे गुणधर्म हे पाण्यासारखे आहेत. पाणी जसं ज्यात मिसळलं की त्याच्यासारखं होऊन जातं, अगदी तसंच बुध या ग्रहाची ज्या दुसऱ्या ग्रहासोबत युती होते, तो त्याच्यासारखे परिणाम द्यायला लागतो. आतापर्यंत आपण ग्रहांच्या विविध प्रकारांचा अभ्यास केला. आता आपण ग्रह व कुंडलीतील स्थानांवर होणारे त्यांचे परिणाम याविषयी अभ्यास करूया. कुंडलीतील ठरावीक स्थानांमध्येही ग्रह हे अधिक बलवान होऊन मनुष्य जीवनावर प्रभाव टाकत असतात.

  • बुध आणि गुरू हे ग्रह कुंडलीतील प्रथम स्थानात बलवान असतात.
  •  शुक्र व चंद्र हे ग्रह चतुर्थ स्थानात बलवान असतात.
  •  सप्तम स्थानात शनी महाराज बलवान असतात.
  •  रवी व मंगळ हे ग्रह दशम स्थानात बलवान असतात.

ग्रह बलवान होणे म्हणजे त्यांचा प्रभाव वाढणे होय. साहजिकच त्यांचा प्रभाव वाढला म्हणजे त्यांच्या स्वभाव वैशिष्ट्यानुसार होणारे चांगले-वाईट विविध परिणाम मनुष्य जीवनावर होत असतात. पंचागांनुसारही ग्रह बलवान होऊन प्रभाव टाकत असतात. जसे की शुभ ग्रह हे शुक्ल पक्षात बलवान असतात. तसेच अशुभ ग्रह हे कृष्ण पक्षात बलवान असतात. याशिवाय ग्रहांच्या दिशाही ठरलेल्या आहेत. ज्या ग्रहाची जी दिशा असेल त्या दिशेला त्यांचा प्रभाव अधिक जाणवतो. त्याविषयी आता आपण जाणून घेणार आहोत. आपण एखादे काम पूर्ण होण्याच्या दृष्टीकोनातून जेव्हा एखाद्या ज्योतिषशास्त्र तज्ज्ञाचे मार्गदर्शन घेत असतो, तेव्हा ब-याचदा आपल्याला त्यांच्याकडून एखादी दिशा सांगितली जाते की, तुम्ही या दिशेला प्रयत्न करा, तुम्हाला यश नक्की मिळेल. तसेच वास्तूशास्त्रामध्येही अमुक एक गोष्ट याच दिशेला हवी, याचा आग्रह धरला जातो. व्यवसायाच्या बाबतीतही या दिशेला तोंड करून बसावे किंवा विद्यार्थ्यांनी या दिशेला तोंड करून अभ्यासाला बसल्यास अभ्यास चांगला होतो, असे सांगितले जाते. कारण प्रत्येक ग्रहाची आपली एक दिशा असते. या दिशांचा आपण आता अभ्यास करणार आहोत.

Click Here:- तुमची दैनिक राशीभविष्य येथे तपासा

  • उत्तर व ईशान्य दिशेला गुरूबळ असते.
  • पूर्व दिशेला रवीबळ जास्त असते.
  •  पश्चिम दिशेला शनीबळ जास्त असते.
  •  दक्षिण दिशेला मंगळ अधिक बलवान असतो.
  •  बुध ग्रह वायव्य दिशेला बलवान असतो.
  •  चंद्र हा ग्रह नैऋत्य दिशेला बलवान असतो.
  •  राहू व केतू हे ग्रह आग्नेय दिशेला बलवान असतात.

याशिवाय कुंडलीमध्ये केंद्र आणि त्रिकोणात असलेले ग्रह बलवान असतात. त्यांचे परिणाम मनुष्याला आयुष्यभर भोगावे लागतात. प्रथम स्थानापेक्षा चर्तुथात, चतुर्थापेक्षा सप्तमात व सप्तमापेक्षा दशमात या पद्धतीने ग्रह बलवान होत जातात. तसेच ग्रह फक्त बलवानच होत नाहीत तर ते निर्बलीही होतात. म्हणजेच त्यांचा प्रभावही कमी होतो. प्रत्येक ग्रह आपल्या स्वतःच्या राशीपासून सातव्या राशीत निर्बली होत असतो. त्यामुळे तेथे तो अशुभ फळे देत असतो. याविषयी अधिक सविस्तरपणे जाणून घेण्यासाठी आपल्याला प्रत्येक ग्रहाची स्वराशीही जाणून घेणे आवश्यक आहे.

  • रवी या ग्रहाची स्वरास सिंह आहे व तो कुंभ राशीमध्ये निर्बली होतो.
  •  चंद्राची स्वरास ही कर्क असून तो मकर राशीमध्ये निर्बली होतो.
  •  बुध ग्रहाची स्वरास ही मिथुन व कन्या असून तो धनू व मीन या राशींमध्ये तो निर्बली होतो.
  •  मंगळाची स्वरास ही मेष व वृश्चिक असून तूळ व वृषभ या राशींमध्ये तो निर्बली होतो.
  •  गुरू ग्रहाची स्वरास ही धनू व मीन असून मिथुन व कन्या राशींमध्ये तो निर्बली होतो.
  •  शुक्र ग्रहाची स्वरास ही वृषभ व तूळ असून वृश्चिक व मेष राशींमध्ये तो निर्बली होतो.
  •  शनी ग्रहाची स्वरास ही मकर व कुंभ असून कर्क व सिंह राशींमध्ये तो निर्बली होतो.

ग्रह स्वरास निर्बली रास
रवी सिंह कुंभ
चंद्र कर्क मकर
मंगळ मेष, वृश्चिक वृषभ, तूळ
बुध मिथुन, कन्या धनू, मीन
गुरू धनू, मीन मिथुन, कन्या
शुक्र वृषभ, तूळ मेष, वृश्चिक
शनी मकर, कुंभ कर्क, सिंह

हे झाले ग्रह बलवान व निर्बली होण्याविषयी. आता आपण कुंडलीतील विविध स्थानांवर ग्रहांच्या दृष्टींविषयी जाणून घेणार आहोत.
सर्व ग्रह हे स्वस्थानापासून ७ व्या स्थानी पूर्ण दृष्टीने पाहत असतात. त्यामध्येही गुरू ५ / ७ / ९ व्या स्थानांवर पूर्ण दृष्टीने पाहतात. मंगळ ४ / ७ / ८ व्या स्थानांवर पूर्ण दृष्टीने पाहतात. शनी हे ग्रह ३ / ७ / १० व्या स्थानी पूर्ण दृष्टीने पाहतात व राहू ५ / ७ / ९, व केतू ७ दृष्टीने पाहत असतात.

 

|| ग्रह दृष्ट्या ||
ग्रह दृष्टी
रवी ७
चंद्र ७
मंगळ ४, ७, ८
बुध ७
गुरू ५, ७, ९
शुक्र ७
शनी ३, ७, १०
राहू ५, ७, ९
केतू ७
हर्षल ७
प्लूटो ७

शुभ ग्रहाचे फळ शुभ असते व पाप ग्रहाचे फळ अशुभ असते. याशिवाय प्रत्येक ग्रहाचा राशी भ्रमणाचा एक ठरावीक काळ असतो. त्याविषयी आता आपण जाणून घेणार आहोत.

  • रवी हा ग्रह एका राशीमध्ये साधारणपणे एक महिना राहतो.
  •  चंद्र हा ग्रह एका राशीमध्ये जवळपास सव्वा दोन दिवस राहतो.
  •  मंगळ हा ग्रह एका राशीमध्ये साधारणपणे दीड महिना राहतो.
  •  बुध हा ग्रह एका राशीमध्ये साधारणपणे एक महिना राहतो.
  •  गुरू महाराज एका राशीमध्ये साधारणपणे १३ महिने राहतात.
  •  शुक्र हा ग्रह एका राशीमध्ये १ महिना राहतो.
  •  राहू व केतू हे ग्रह एका राशीमध्ये दीड वर्ष राहत असतात.
  •  शनी महाराज एका राशीमध्ये सुमारे अडीच वर्ष राहतात.
  •  हर्षल हा ग्रह एका राशीमध्ये सुमारे ७ वर्षे असतो.
  •  नेपच्यून हा ग्रह एका राशीमध्ये सुमारे १४ वर्षे असतो.
  •  प्लूटो हा ग्रह राशीमध्ये २१ वर्षे असतो.

 

ग्रह कालावधी
१ रवी एक महिना        २ चंद्र सव्वा दोन दिवस
३ मंगळ दीड महिना        ४ बुध एक महिना
५ गुरू १३ महिने          ६ शुक्र एक महिना
७ शनी अडीच वर्ष          ८ राहू व केतू दीड वर्ष
९ हर्षल ७ वर्षे       १० नेपच्यून १४ वर्षे
११- प्लूटो  २१ वर्षे

 

“आम्ही आशा करतो की तुम्हाला आमचा नक्षत्र सारखा नक्षत्र लिहिलेला ब्लॉग आवडला असेल आणि ब्लॉग वाचण्यासाठी आमच्याशी जोडलेले रहा.”

Facebook Marathi:- Astroguru Dr. Jyoti Joshi   

Facebook Hindi:- Astro Gurumaa Dr. Jyoti Joshi

Youtube Marathi:- Astroguru Dr Jyoto Joshi

Youtube Hindi:- Astro Guruma Dr Jyoti Joshi

Dr Jyoti Joshi Books:- Best Selling Book

 

  धन्यवाद ।
शुभम भवतु ।।
“एस्ट्रोगुरु डॉ ज्योती जोशी”

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *